Bekasowate

Bekasowate (Scolopacidae) to rodzina ptaków z rzędu siewkowatych. Rodzina ta liczy dziś 20 rodzajów i 80 gatunków, z czego w Polsce 32 (11 lęgowych).

Wyróżniamy następujące podrodziny bekasowatych:

• brodźce (Tringinae) z 61 gatunkami w 16 rodzajach,
• słonki (Scolopacinae) z 25 gatunkami w 4 rodzajach.

Wygląd

Bekasowate mają zróżnicowany wygląd i rozmiary. Zwykle mają długi, prosty lub zgięty w dół dziób, czasem jest zagięty w górę. Nogi średniej długości lub długie, brak kciuka lub jest on słabo rozwinięty. Upierzenie często zależy od pory roku. Samiec i samica są upierzone zwykle tak samo, szaro lub brązowo z białymi i czarnymi plamkami. Ich nogi i dziób są zwykle jaskrawo ubarwione.

Gatunki

Wykaz wszystkich opublikowanych artykułów tematycznych.

Philomachus pugnax

Batalion to jeden z nielicznych bekasowatych, które tokują. Samiec ma piękną szatę godową w postaci kryzy z piór. Lata sprawnie, świetnie manewruje w powietrzu. Faza ślizgu jest częsta.

Lymnocryptes minimus

Bekasik (Lymnocryptes minimus) to gatunek niewielkich rozmiarów ptaka z rodziny bekasowatych, bardzo podobny do kszyka, od którego jest nieco mniejszy i ma dużo krótszy dziób.

Calidris ferruginea

Biegus krzywodzioby (Calidris ferruginea) to gatunek ptaka z rodziny biegusowatych. W szacie spoczynkowej wierzch ciała jest brązowawy z ciemnymi plamkami. Jest podobny do biegusa rdzawego i biegusa zmiennego.

Calidris minuta

Biegus malutki (Calidris minuta) to niewielki ptak z rodziny bekasowatych, bardzo podobny do biegusa małego. Na rdzawej piersi rdzawe plamki. Dziób jest prosty. Ma czarny kolor, podobnie jak nogi.

Calidris maritima

Biegus morski (Calidris maritima) to ptak z rodziny bekasowatych o krępej budowie ciała, rzadko zalatujący do Polski. W szacie godowej ciało z wierzchu jest czarne lub ciemnobrązowe, a pióra mają jasne obrzeża oraz lekki połysk czerwonawy.

Calidris canutus

Biegus rdzawy (Calidris canutus) to gatunek ptaka z rodziny bekasowatych, największy z naszych biegusów. Na lęgowiskach biegus rdzawy pojawia się w czasie, gdy zalega śnieg i nie ma jeszcze pokarmu. Ptaki żywią się wówczas dostępnym pokarme

Calidris alpina

Biegus rdzawy (Calidris alpina) to gatunek ptaka z rodziny bekasowatych. Samiec jest niewiele mniejszy od samicy, ale ich wygląd jest podobny. W Polsce jest bardzo nielicznym ptakiem gniazdującym, choć podczas przelotów jest bardzo liczny.

Actitis hypoleucos

Brodziec piskliwy, kuliczek piskliwy (Actilis hypoleucos) to gatunek ptaka z rodziny bekasowatych, z podrodziny brodźców. W szacie godowej ciało z wierzchu jest oliwkowoszare z czarnym kreskowaniem. Nad okiem biegnie jaśniejsz

Tringa erythropus

Brodziec śniady (Tringa erythropus) to gatunek ptaka z rodziny bekasowatych, z podrodziny brodźców. Samiec i samica wyglądają podobnie. Ptak w szacie godowej ma ciemny wierzch z białym nakrapianiem.

Tringa totanus

To rzadki u nas ptak z długim czerwonym dziobem i czerwonymi nogami, o brązowoszarym upierzeniu. Dziób jest długi, ostry i prosty, ciemniejszy na końcu. U nasady ma czerwony kolor. Czerwone są też dość długie nogi.

Gallinago gallinago

Ten przedstawiciel bekasowatych ma bardzo długi dziób. Wydaje podczas lotu charakterystyczny, beczący odgłos. Upierzenie brązowe z ciemnym rysunkiem. Na głowie znajdują się żółtawe, podłużne paski. Od spodu ptak jest biały.

Numenius phaeopus

Kulik mniejszy (Numenius phaeopus) to gatunek ptaka z rodziny bekasowatych. Brak dymorfizmu płciowego. Kolor upierzenia szarobrązowy z ciemniejszymi plamami. Na ogonie poprzeczne pręgi. Dziób jest długi i zagięty w dół.

Numenius arquata

Kulik wielki to nasz największy przedstawiciel siewkowatych. Ma charakterystyczny, zagięty ku dołowi, długi dziób. Ubarwienie szarobrązowe z ciemnym plamkowaniem i kreskowaniem, strona brzuszna jest biała. Samce są mniejsze od samic.

Tringa nebularia

Kwokacz (Tringa nebularia) to gatunek ptaka z rodziny bekasowatych o dość jasnym upierzeniu. Z wierzchu jest brązowoszary, spód jest biały. Ciemne kreskowanie występuje na głowie i szyi. Nogi mają oliwkowy odcień.

Tringa glareola

Łęczak (Tringa glareola) to gatunek ptaka z rodziny bekasowatych z podrodziny brodźców, nasz najliczniejszy brodziec podczas przelotów. W szacie godowej ciało z wierchu brązowe, z jasnymi plamkami. Nad okiem biegnie biała pręga.

Calidris alba

Piaskowiec (Calidris alba) to ptak z rodziny bekasowatych podobny do biegusa zmiennego. Od biegusa zmiennego różni go prosty dziób i dłuższe nogi. W szacie spoczynkowej ptak ten ma szary grzbiet i biały spód.

Limosa limosa

Rycyk to ptak o charakterystycznym bardzo długim, prostym dziobie i z jeszcze dłuższymi nogami. W okresie wiosenno-letnim ma rdzawą szyję, głowę i pierś. Ptak ten przebywa w niewielkich koloniach, nawet w okresie lęgów.

Scolopax rusticola

Słonka (Scolopax rusticola) to gatunek ptaka z rodziny bekasowatych. Ma krępą budowę ciała, długi dziób. W poszukiwaniu pokarmu zagłębia w podłożu dziób aż po same oczy. To ptak wędrowny. Oczy są charakterystycznie oddalone od nasady dzioba.

Inne gatunki

• Brodziec plamisty (Actitis macularia)
• Brzegowiec (Aphriza virgata)
• Kamusznik (Arenaria interpres)
• Kamusznik czarnogłowy (Arenaria melanocephala)
• Preriowiec (Bartramia longicauda)
• Biegus ostrosterny (Calidris acuminata)
• Biegus długoskrzydły (Calidris bairdii)
• Biegus krzywodziony (Calidris ferruginea)
• Biegus białorzytny (Calidris fuscicollis)
• Biegus alaskański (Calidris mauri)
• Biegus arktyczny (Calidris melanotos)
• Biegus karłowaty (Calidris minutilla)
• Biegus skalny (Calidris ptilocnemis)
• Biegus tundrowy (Calidris pusilla)
• Biegus rdzawoszyi (Calidris ruficollis)
• Biegus smukłonogi (Calidris subminuta)
• Biegus mały (Calidris temminckii)
• Biegus wielki (Calidris tenuirostris)
• Błotowiec (Catoptrophorus semipalmatus)
• Bekas auklandzki (Coenocorypha aucklandica)
• Bekas wyspowy (Coenocorypha pusilla)
• Biegus łyżkodzioby (Eurynorhynchus pygmeus)
• Bekas japoński (Gallinago hardwickii)
• Bekas kasztanowaty (Gallinago imperialis)
• Bekas andyjski (Gallinago jamesoni)
• Bekas madagaskarski (Gallinago macrodactyla)
• Dubelt (Gallinago media)
• Bekas leśny (Gallinago megala)
• Bekas himalajski (Gallinago nemoricola)
• Bekas afrykański (Gallinago nigripennis)
• Bekas długodzioby (Gallinago nobilis)
• Bekas jasnolicy (Gallinago paraguaiae)
• Bekas górski (Gallinago solitaria)
• Bekas syberyjski (Gallinago stenura)
• Bekas kordylierski (Gallinago stricklandii)
• Bekas wielki (Gallinago undulata)
• Brodziec szary (Heteroscelus brevipes)
• Brodziec alaskański (Heteroscelus incanus)
• Biegus płaskodzioby (Limicola falcinellus)
• Szlamiec krótkodzioby (Limnodromus griseus)
• Szlamiec długodzioby (Limnodromus scolopaceus)
• Szlamiec wielki (Limnodromus semipalmatus)
• Szlamnik duży (Limosa fedoa)
• Szlamnik amerykański (Limosa haemastica)
• Szlamnik (Limosa lapponica)
• Biegus brodźcowaty (Micropalama himantopus)
• Kulik długodzioby (Numenius americanus)
• Kulik eskimoski (Numenius borealis)
• Kulik syberyjski (Numenius madagascariensis)
• Kulik krótkodzioby (Numenius minutus)
• Kulik alaskański (Numenius tahitiensis)
• Kulik cienkodzioby (Numenius tenuirostris)
• Płatkonóg płaskodzioby (Phalaropus fulicaria)
• Brodźczyk polinezyjski (Prosobonia cancellata)
• Brodźczyk białoskrzydły (Prosobonia leucoptera)
• Słonka celebeska (Scolopax celebensis)
• Słonka amerykańska (Scolopax minor)
• Słonka falista (Scolopax mira)
• Słonka złotawa (Scolopax rochussenii)
• Słonka rdzawa (Scolopax saturata)
• Brodziec żółtonogi (Tringa flavipes)
• Brodziec nakrapiany (Tringa guttifer)
• Brodziec piegowaty (Tringa melanoleuca)
• Samotnik (Tringa ochropus)
• Brodziec ciemnorzytny (Tringa solitaria)
• Brodziec pławny (Tringa stagnatilis)
• Biegus płowy (Tryngites subruficollis)
• Terekia (Xenus cinereus)

Występowanie i środowisko

Występują w Eurazji, Amerykach, w części Archipelagu Sundajskiego. Mieszkają na terenach otwartych i wilgotnych.

Tryb życia i zachowanie

Są ptakami wędrownymi. W ciągu 13 lat ptaki te mogą przebyć dystans równy odległości Księżyca od Ziemi. Bekasowate są zatem ptakami podejmującymi jedne z najdalszych wędrówek na ziemi.

Morfologia i anatomia

Brak danych.

Rozmnażanie

Większość gatunków jest monogamiczna. Gniazda budują na ziemi lub w kępie roślinności. Niektóre gatunki gnieżdżą się na drzewach i w dziuplach. Samica składa najczęściej 4 jaja o gruszkowatym kształcie. Wysiadywanie trwa 18-20 dni. Pisklęta są zagniazdownikami.

Pożywienie

Podstawę ich pokarmu stanowią bezkręgowce: mięczaki, skorupiaki, wodne pierścienice, owady. Dietę uzupełniają pokarmem roślinnym.

Ochrona i zagrożenia

Krytycznie zagrożone są 3 gatunki: kulik eskimoski, kulik cienkodzioby i biegus łyżkodzioby, 3 kolejne gatunki są zagrożone, 7 narażonych.

Ciekawostki

Brak danych.

Zdjęcia - galeria

© medianauka.pl, 2014-01-07, RODZ-172